در آمدی بر حقوق جزای عمومی
حقوق جزاي عمومي ترکيبي است متشکل از سه بخش: حقوق، جزا، عمومي و بايستي با فهم اين سه واژه به درکي روشن از عنوان کتاب دست يافت.
واژۀ حقوق داراي کاربردهاي مختلفي است که با ملاحظه اين موارد بايستي معنايي که در حقوق جزاي عمومي مدنظر قرار گرفته است، شناسايي شود.
در کاربرد اول حقوق، به معناي جمع حق است. در اين کاربرد، حق اختياري است که قانون براي فرد شناخته که بتواند عملي را انجام دهد يا آن را ترک کند.
در کاربرد دوم، حقوق به معناي علم حقوق است يعني دانشي که به مطالعۀ نظامهاي حقوقي، سازمانها و نهادهاي حقوقي، مفاهيم و قواعد حقوقي و نحوۀ اجراي اين قواعد در عرصۀ زندگي اجتماعي ميپردازد.
در کاربرد سوم، حقوق يعني مجموعۀ قواعد حقوقي در يک ساختار اجتماعي خاص. در اين کاربرد حقوق مجموعهي قواعد الزامآوري است که به منظور ايجاد نظم و استقرار عدالت، بر زندگي اجتماعي انسان حکومت ميکند و اجراي آن از طرف دولت تضمين ميشود. در اين اطلاق، حقوق به قواعدي گفته ميشود که در روابط اجتماعي بين افراد حکومت مينمايد که به آنها قوانين (به معناي وسيع کلمه) نيز ميگويند.
در کاربرد چهارم، حقوق به معناي نظام حقوقي يا نظام حقوقي يک کشور به کار گرفته ميشود. در اين تلقي که ريشه در نگاه جامعهشناسانه دارد، حقوق مجموعهاي گسترده و داراي ساختاري نسبتاً کلان است که يکي از بخشهاي مهم جامعه (يا نظام اجتماعي کشور) را تشکيل ميدهد. در اين کاربرد، حقوق يک نظام اجتماعي است که درون آن مجموعهاي از روابط اجتماعي ـ حقوقي، قواعد حاکم بر اين روابط، نهادهايي که اجراي اين قواعد را تضمين ميکنند و سازمانهاي حقوقياي که آن نهادهاي حقوقي در چارچوب آنها به اجرا در ميآيند، وجود دارد.
و بالاخره در کاربرد پنجم، حقوق به معناي مجموعه قواعد انتزاع يافته از نظامهاي مختلف حقوقي است. بر اين اساس منظور از حقوق، قواعدي است که تعلّقي به يک نظام خاص حقوقي ندارد و بهصورت کلي اين قواعد و مؤلفههاي تشکيليافتۀ آن، مورد بررسي قرار ميگيرد.
0دیدگاه